Strony

2019/07/31

400 lat temu Polacy wzniecili pierwszy strajk w Ameryce Północnej

Informacja Polskiego Radia.

Słuchowisko Radia Wolna Europa "Pierwsi Polacy w Ameryce" autorstwa Karola Witta. Premiera słuchowiska odbyła się 6 kwietnia 1969 roku. Do posłuchania w serwisie Polskiego Radia.

Polacy wnieśli swój wkład w budowanie amerykańskiego etosu wolności obywatelskich i równości wobec prawa. Zrobili to z typowo polską swadą, wprowadzając do Nowego Świata pojęcie strajku politycznego. Miało to miejsce dokładnie 400 lat temu, 30 lipca 1619 roku w osadzie Jamestown.

Miasteczko było pierwszą stałą osadą kolonistów w Ameryce Północnej. Zostało założone przez Johna Smitha, który działał z ramienia Wirginijskiej Kompanii Londyńskiej - „przedsiębiorstwa”, którego celem była kolonizacja Nowego Świata.
Choć John Smith zapisał się w historii głównie dzięki romantycznej legendzie o jego zakazanej miłości do indiańskiej księżniczki Pocahontas, to całe jego życie stanowi gotową kanwę awanturniczej powieści historycznej.
- John Smith był zawadiaką szukającym przygód, zjeździł pół świata (…). Smith był kiedyś zaciężnym wojakiem we Francji, Holandii, na Węgrzech. Dowojował się rangi kapitana, zawsze gotów był do każdej eskapady - słyszymy w audycji Władysława Wantuły (pseud. Karol Witt) z Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.

Na Węgrzech wojował z Turkami i Tatarami. Dostał się w niewolę Porty Ottomńskiej, skąd udało mu się wydostać i powrócić na Zachód. Wracał m.in. przez tereny Rzeczpospolitej. Państwo polsko-litewskie przeżywało wówczas okres prosperity "złotego wieku". Rozwijał się handel i rzemiosło. Być może dlatego Smith osobiście polecił sprowadzić polskich osadników już w październiku 1608 roku.

- W zapiskach Towarzystwa Wirginii czytamy, że na statku "Mary & Margareth" płynęło po ośmiu Polaków i Holendrów - słyszymy w audycji RWE.
Polacy (zachowały się ich nazwiska: Michał Łowicki, Zbigniew Stefański, Jan Mata i Stanisław Sadowski) byli fachowcami w kluczowych dla rozwoju osady gałęziach rzemiosła: wytwórstwie smoły, szklarstwie i wyrobie mydła. Przede wszystkim jednak założyli pierwsze manufaktury potażu. Rzeczpospolita była jednym z głównych eksporterów tego półproduktu, który miał niebywale szerokie zastosowanie: był stosowany jako nawóz, baza do produkcji szkła i mydła.
Jak nie zostaliśmy amerykańskimi potentatami
Mimo trudnych warunków dziewiczego kontynentu, chorób i ataków rdzennej ludności, Jamestown rozwijało się dość sprawnie. W 1619 roku liczba mieszkańców przekroczyła 1000. Duża była w tym zasługa polskich rzemieślników. Choć było ich zaledwie ok. 50, to w ich rękach znajdowały się niemal wszystkie manufaktury. Byli sercem i siłą napędową rozwoju społeczności.
Znaczenie nowej kolonii wzrosło do tego stopnia, że angielski król postanowił nadać Wirginii pewną autonomię samorządową.

- Każde osiedle mogło wybierać po dwóch przedstawicieli do Zgromadzenia Wirginii, które miało powoływać urzędników i ustalać prawa. Ale do głosowania dopuszczono tylko Anglików i wtedy Polacy ogłosili strajk. Pierwszy strajk na ziemi amerykańskiej - słyszymy w audycji z 1969 roku.
Manufaktury stanęły na dwa dni. Po tym czasie angielskie władze kolonii zdecydowały się ustąpić i dopuścić Polaków do Rad Miejskich. Na mocy ugody poszerzono też autonomię zakładów prowadzonych przez Polaków i wprowadzono pierwsze na kontynencie amerykańskim szkół dwujęzycznych – uczących po polsku i po angielsku.
Wszystko wskazywało na to, że Polacy zostaną elitą rodzącej się amerykańskiej społeczności. Kto wie, być może dziś jedna z rodzin potentatów przemysłu USA nosiłaby nazwisko Stefansky? Wszystko przekreślił konflikt z rdzennymi mieszkańcami Nowego Świata. Dwa ataki, w latach 1622 i 1644, spowodowały duże straty ludzkie. Koniec świetności Jamestown – a za nim koniec świetności polskiego przemysłu na kontynencie amerykańskim – przyniosła rebelia Nathaniela Bacona przeciwko gubernatorowi Williamowi Berkley’owi, która zakończyła się spaleniem miasta.

2019/07/29

Pies Baskerville’ów. Dziwne przygody Sherlocka Holmesa

W niewyjaśnionych okolicznościach umiera Sir Karol Baskerville z dziwnym grymasem strachu malującym się na jego twarzy. Legenda głosi, że sprawcą tej śmierci może być pojawiająca się na okolicznych mokradłach dzika bestia.
Okoliczni mieszkańcy są przerażeni historią klątwy sprowadzonej na ród przez Hugona Baskerville’a. Dr Jakub Mortimer, znajomy świętej pamięci sir Karola, wraz z Henrykiem, dziedziciem majątku Baskerville-Hall, postanawiają poprosić o pomoc znanego detektywa Sherlocka Holmesa.
Nic jednak nie idzie gładko jakby spodziewali się tego Sherlock i Watson, który na miejscu zbrodni przez pewien czas musi radzić sobie sam. Ich śledztwo komplikują listy z pogróżkami, nieprzychylni sąsiedzi, niespodziewane zwroty akcji a przede wszystkim tajemnicze wycie na bagnach Devon.
Jakie będzie rozwiązanie tajemniczej zagadki śmierci Sir Karola? Czy bestia owiana legendą to tylko wymysł okolicznych mieszkańców czy prawdziwe niebezpieczeństwo? Czy dziedzic majątku Baskerville’ów powinien obawiać się o swoje życie? Sprawą zajmie się detektyw Sherlock Holmes i jego wierny towarzysz Doktor Watson.

Nowe słuchowisko na rynku - do kupienia w serwisie voxbook.pl.

Obsada:
- Kamil Kula – Sherlock Holmes
- Paweł Ciołkosz – Doktor Watson
- Rafał Mohr – Jakub Mortimer
- Grzegorz Kwiecień – Sir Henryk Baskerville
- Piotr Bajtlik – Stapleton
- Magdalena Stużyńska-Brauer – Laura Lyons
- Anna Karczmarczyk – Pani Barrymore
- Laura Breszka – Pani Stapleton
- Przemysław Glapiński – Pan Barrymore
- Mirosław Zbrojewicz – Lestrad
- Szymon Kuśmider – Wilson
- Andrzej Gawroński – Pan Frankland
- Wojciech Chorąży – Portier
- Antoni Scardina – Cartwright
- Mateusz Kwiecień – Posługacz
- Mateusz Grydlik – John Clayton
- Dominik Łoś – Stangret
- Wojciech Żołądkowicz – Pocztmistrz
- Jakub Jóźwik – James

Reżyseria: Paweł Ciołkosz
Reżyseria dźwięku: Maciej Kubera
Muzyka: Grzegorz Seweryn
Tłumaczenie: Eugenia Żmijewska
Nagranie w Teatrze Polskiego Radia.

Informacje na podstawie Voxbook.pl, Chilli Zet, Dubbingpedia.

2019/07/24

Radiowa Dwójka wspomina Witolda Gombrowicza

Informacja prasowa Polskiego Radia.

50 lat temu, 24 lipca 1969 roku, zmarł Witold Gombrowicz. By upamiętnić wybitnego powieściopisarza, nowelistę i dramaturga Program 2 Polskiego Radia przygotował specjalne audycje poświęcone jego życiu i twórczości.

W sobotę 27 lipca radiowa Dwójka zaprasza na „Wieczór ze słuchowiskiem”, w którym zaprezentowany zostanie „Ślub” w adaptacji i reżyserii Waldemara Modestowicza (realizacja akustyczna – Maria Olszewska; opracowanie muzyczne – Małgorzata Małaszko). – Ślub jest snem. Snem Henryka, żołnierza polskiego podczas ostatniej wojny, gdzieś we Francji, w wojsku francuskim, walczącego z Niemcami. W tym śnie dochodzą do głosu lęki Henryka o rodzinę, pozostawioną w Polsce, ale też niepokoje bardziej zasadnicze człowieka współczesnego na przełomie epok – mówił Gombrowicz o swoim dramacie z 1953 roku w wywiadzie udzielonym Dominique de Roux.

W słuchowisku zrealizowanym w 1998 roku zagrali znakomici aktorzy: Jarosław Gajewski (Henryk – Syn i Książę), Marek Walczewski (Ignacy – Ojciec i Król), Anna Seniuk (Katarzyna – Matka i Królowa), Adam Ferency (Pijak), Piotr Adamczyk (Władzio – Przyjaciel i Dworzanin), Aleksandra Konieczna (Mania – Służąca i Księżniczka), Henryk Machalica (Kanclerz), Ewa Konstancja Bułhak (Dama), Izabella Bukowska (Dama), Marek Bargiełowski (Dygnitarz zdrajca) oraz Jacek Różański, Wojciech Paszkowski, Dariusz Odija, Mieczysław Morański, Józef Mika i Wojciech Machnicki. Dziwność świata przedstawionego w audycji potęguje intrygująca muzyka, wykonywana przez Andrzeja Kiełbowicza (piła) i Michała Wawrzyniaka (fagot). Emisja słuchowiska w godz. 18.00-19.30.

Z kolei w niedzielę 28 lipca w „Strefie literatury” audycja Doroty Gacek i Anny Lisieckiej pt. „Gombrowicz bez gęby”. – W 50. rocznicę śmierci pisarza spróbujemy pokazać go „nagiego”, nie próbującego narzucać siebie innym, odsłaniającego swoje lęki, obawy, samotność, ból i rozpacz. Także Gombrowicza szczęśliwego, odkrywającego uroki Południa w Pirenejach, słuchającego kwartetów Beethovena i tańczącego z Ritą tango. Kto uchwycił takiego „prywatnego” Gombrowicza najlepiej? Czy on w swoich tekstach też taki nam się ukazuje? – mówią autorki, które do audycji zaprosiły prof. Brigitte Gautier, francuską polonistkę, prof. Jerzego Jarzębskiego, literaturoznawcę, Macieja Wojtyszkę, reżysera. W audycji pojawią się także materiały archiwalne, m.in. wypowiedzi żony pisarza Rity Gombrowicz. Emisja w godz. 18.00-19.00.

Cały czas również można słuchać (do 1 sierpnia) radiowej wersji „Ferdydurke” z 1978 roku w mistrzowskiej interpretacji Piotra Fronczewskiego. Emisja w „Książce do słuchania” codziennie od poniedziałku do piątku w godzinach 22.40-23.00.

Więcej w specjalnym serwisie Portalu Polskiego Radia www.Gombrowicz.polskieradio.pl, który wystartuje w czwartek 25 lipca br.

2019/07/23

Słuchowisko na letnisko

Informacja z Polskiego Radia Katowice.

Tego jeszcze w radiu nie grali! W te wakacje Polskie Radio Katowice wspólnie tworzy słuchowisko. Wspólnie, bo razem ze słuchaczami. Jest tekst, ale potrzeba jeszcze dźwięków.

Razem z autorką, pisarką Katarzyną Wiśniewską-Lewicką, Radio Katowice zaprasza do śledzenia losów Achima i jego małego fiata oraz komentowania zwrotów akcji. Przede wszystkim do "udźwiękawiania" słuchowiska.

Nowy odcinek - codziennie, godz. 11:40
Słuchowisko na letnisko - tak to brzmi teraz!

2019/07/16

Piotr Fronczewski czyta w radiowej Dwójce "Ferdydurke" Gombrowicza

Informacja prasowa Polskiego Radia.

Program 2 Polskiego Radia prezentuje od poniedziałku 15 lipca – w cyklu „Książka do słuchania” – słynną powieść „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza. Tego awangardowego dzieła można słuchać w Dwójce w mistrzowskiej interpretacji Piotra Fronczewskiego.

– Razem z trzydziestoletnim Józiem powrócimy do czasów szkolnych, żeby popatrzeć, jakie gęby przyprawia nam świat i jak niemożliwa jest droga do dorosłości – mówi Katarzyna Hagmajer-Kwiatek z redakcji literackiej radiowej Dwójki.

„Ferdydurke” Witolda Gombrowicza z 1937 roku to pierwsza powieść pisarza, którą napisał on jeszcze w przedwojennej Polsce. W Programie 2 Polskiego Radia będzie ona nadawana w najsłynniejszej bodaj interpretacji Piotra Fronczewskiego, który wydobywa z tekstu cały jego komizm i pozwala zatrzymać się nad wieloznacznościami. Nagranie zostało zarejestrowane dla Polskiego Radia w 1978 roku. Radiowa Dwójka przypomina powieść Witolda Gombrowicza w związku z 50. rocznicą jego śmierci, która przypada 24 lipca.

Emisja „Ferdydurke” w 15 odcinkach w „Książce do słuchania” codziennie od poniedziałku (pierwszy odcinek 15 lipca) do piątku w godzinach 22.40-23.00.

2019/07/12

Satisfaction

14 lipca o godzinie 20:05 na Scenę Teatralną Trójki powraca Teatrzyk Zielone Oko. Autorem lipcowej premiery jest Wojciech Fułek, znawca historii Sopotu, także historii polskiego rock'n'rolla, który narodził się na Wybrzeżu.

„Satisfaction” to najnowsze słuchowisko wybrzeżowego pisarza, autora, scenarzysty, uznanego znawcy historii Sopotu oraz … polskiej muzyki rockowej, zrealizowane przez Teatr Polskiego Radia, w reżyserii Pawła Chmielewskiego. To kolejny już „muzyczny” temat teatralny, podjęty prze ten artystyczny duet (po świetnej „Ciuciubabce’, przenoszącej nas w czas fruwających marynarek i narodzin biug-beatu).
Tym razem akcja jego słuchowiska toczy się w Warszawie, w dwóch planach czasowych: w 1967 roku oraz współcześnie. Sensacyjna intryga osnuta jest wokół faktów, czyli tego, co wydarzyło się naprawdę w kwietniu 1967 roku podczas dwóch, obrosłych już legendami, koncertów zespołu The Rolling Stones w Polsce, w Sali Kongresowej. Fakty stanowią oczywiście punkt wyjścia, reszta jest fantazją, której z kolei główną bohaterką jest… gitara Micka Jaggera, która zniknęła w tajemniczych okolicznościach po warszawskich koncertach i nagle pojawiła się w domu aukcyjnym po ponad 50 latach
Słuchowisko jest wieloobsadowe i wielowątkowe oraz nawiązuje do starej tradycji Teatrzyku Zielone Oko. Przy okazji jednak mamy szansę przyjrzeć się Polsce sprzed pół wieku, jak i tej z czasów transformacji. Ewentualne "podobieństwo osób i rzeczy", naturalnie, całkowicie przypadkowe - z wyjątkiem grupy The Rolling Stones i autentycznych radiowych ( nawet rockowych) głosów.

Wojciech Fułek – "Satisfaction"
Reżyseria: Paweł Chmielewski
Realizacja akustyczna: Maciej Kubera
Opracowanie muzyczne: Jan Chmielewski

Obsada:
Piotr Cyrwus, Tomasz Bednarek, Krzysztof Janczar, Gabriela Całun, Mikołaj Krawczyk, Sławomir Grzymkowski, Anna Matysiak, Konrad Darocha, Bartosz Waga, Daniel Zawadzki, Izabela Trojanowska, Anna Goc, Paweł Grządziel.
oraz Barbara Marcinik, Beata Michniewicz, Piotr Baron, Marcin Kydryński, Wojciech Mann, Marek Niedźwiecki.
Ze specjalnym udziałem wykonawców "epizodów", którym twórcy słuchowiska w sposób szczególny dziękują!

Informacja Polskiego Radia.

2019/07/09

Hamlet

Wakacje to dobry moment do nadrobienia zaległości z całego roku. Dlatego tak sobie pomyślałem, że może i warto wrócić w takim okresie do klasyki.

W serwisie Ninateka można posłuchać Hamleta.

Słuchowisko Waldemara Modestowicza z 2011 roku to pierwszy od ćwierć wieku Hamlet radiowy. Reżyser mówił, że zamierzał zrealizować rzecz dla współczesnego słuchacza. Wystawił tekst w przekładzie Stanisława Barańczaka i adaptował w ramach niespełna półtoragodzinnej audycji. „Ze względów radiowych ograniczyłem jego rozmach, liczbę postaci, całość jest bardziej kameralna, urozmaiciłem przestrzeń akustyczną dramatu, przenosząc niektóre sceny w plener, i różnicując wnętrza, a także wykorzystałem w monologach charakterystyczną dla słuchowiska formę monologu wewnętrznego” – tłumaczył. Słuchowisko przygotowane zostało w systemie dźwięku przestrzennego Dolby Pro Logic II do obioru za pomocą kina domowego z włączonym dekoderem tego systemu. Realizatorem akustycznym słuchowiska jest Andrzej Brzoska, reżyser dźwięku w Teatrze Polskiego Radia. W ponad trzydziestoletniej pracy wprowadził wiele technicznych udoskonaleń (wielośladową technologię nagrań, nagrania surroundowe, technikę dźwięku przestrzennego 5.0). Audio Engineering Society (międzynarodowe stowarzyszenie inżynierii dźwięku) przyznało mu branżową nagrodę. Jest pierwszym pracownikiem Polskiego Radia wyróżnionym przez AES.

Czy duński książę ma „zagrzebać w ziemi bezcelowy smutek” po utracie rodzica? Czy krwawo mścić się za jego śmierć, tak jak domaga się tego Duch Ojca? Hamlet ironizuje i filozofuje. Na dworze mają go za szaleńca. Jednak on z konsekwencją logicznie pyta o sens życia, ponieważ stanął właśnie na jego krawędzi. Utracił wszystko, co miał – miłość ukochanej, matczyną przychylność. Widzi, że w Elsynorze rządzą kłamstwo i zbrodnia. Z jego wątpliwości rodzi się tragedia o absurdzie istnienia targanego niezrozumiałymi siłami.

Autor: William Shakespeare
Muzyka: Piotr Moss
Instrumentalista: Zenon Kitowski, Barbara Skoczyńska, Adam Bytof
Realizacja: Andrzej Brzoska
Tłumacz: Stanisław Barańczak

Występują: Piotr Bajtlik, Marcin Bosak, Stanisław Brudny, Paweł Ciołkosz, Piotr Fronczewski, Krzysztof Gosztyła, Karolina Gruszka, Marcin Hycnar, Grzegorz Kwiecień, Jan Matyjaszkiewicz, Sławomir Pacek, Antoni Pawlicki, Halina Skoczyńska, Przemysław Stippa, Henryk Talar
adaptacja:Waldemar Modestowicz

(informacje z serwisu Ninateka)

2019/07/05

Ryt

Na wakacyjny wieczór polecam słuchowisko wg. Marty Sokołowskiej pt. "Ryt". Słuchowiska można posłuchać w serwisie Ninateka.

Niektóre ziemie skrywają tajemnice. Zamieszkałe są przez duchy duchów, świadków przeszłości przez nikogo niewysłuchanych. Nie inaczej jest w Miasteczku ze Świdermajerami, które czekają na swoją śmierć. Patrzą Świdermajery na królewnę podróżującą samotnie w celu uratowania królestwa. Patrzą na żydowską praczkę, która za wszelką cenę musi ocalić cud tkaninę – ostatni istniejący dowód makabrycznej zbrodni. Nadzieją dla wszystkich jest rytuał oczyszczenia Miasteczka, ale Miasteczko tak łatwo nie odda swojego sekretu.

Reżyseria: Weronika Szczawińska
Autor pierwowzoru: Marta Sokołowska
Dźwięk: Agnieszka Szczepańczyk
Muzyka: Aleksandra Bilińska
Występują: Dorota Glac, Marta Jalowska, Marta Wesołowska, Kamila Worobiej

Rok produkcji: 2018
Producent: Stowarzyszenie Grupa Artystyczna TERAZ POLIŻ

(opis pochodzi z serwisu  Ninateka)